Μαρτυρίες Ελλήνων: Φόβος και Παράνοια στις Βρυξέλλες

Ενημερωθήκαμε πως υπήρχε «επικείμενη» απειλή για τρομοκρατική επίθεση, οπότε η κυβέρνηση του Βελγίου ανέβασε το επίπεδο του συναγερμού για τρομοκρατία στο 4, το υψηλότερο δυνατό, για την περιοχή των Βρυξελλών, το αεροδρόμιο και ένα-δυο προάστια της πόλης. Ποτέ πριν δεν είχα αναζητήσει στο ίντερνετ πόσα ακριβώς είναι τα επίπεδα συναγερμού και τί σημαίνει το καθένα.

Ενώ ετοιμαζόμουν για την καθιερωμένη σαββατιάτικη γιόγκα, αρκετοί απο τους μαθητές μου με ενημέρωσαν ότι δεν θα κατάφερναν να έρθουν λόγω φόβου ή έλλειψης συγκοινωνίας. Έρημοι δρόμοι, σειρήνες που ηχούν συνεχώς, πανικός στα social media, μηνύματα φίλων να ρωτήσουν πώς είναι η κατάσταση και επίσημες οδηγίες από τον Δήμο της πόλης για τα καφέ, τα εστιατόρια και τα υπόλοιπα μαγαζιά του κέντρου να παραμείνουν κλειστά. Κάπως έτσι κύλησε το Σαββατοκύριακο.

Την Κυριακή οι δρόμοι ήταν αρκετά άδειοι, αλλά επικρατούσε μια αίσθηση πως υπάρχουν λιγότερες δυνάμεις στους δρόμους.

Έλληνες φίλοι και γνωστοί είναι σαστισμένοι. Η Μόνα εργάζεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Ας ξεκινήσουμε λέγοντας πως αυτά δεν είναι γεγονότα που συμβαίνουν κάθε μέρα. Η ζωή μας, έστω και προσωρινά, άλλαξε. Όχι στις συνήθειες. Όχι στις δραστηριότητες. Τουλάχιστον όχι ακόμη. Άλλαξε όμως στα συναισθήματα. Νιώθω φόβο και ταυτόχρονα προσπαθώ να μην αφήσω το φόβο να με κυριεύσει. Εύχομαι να μην πραγματοποιηθεί η επικείμενη απειλή. Όμως αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να σκεφτώ τον εαυτό μου να κάνει οτιδήποτε έκανα μέχρι πρόσφατα χωρίς να μου περάσει από το μυαλό ότι κινδυνεύω.»

Ο Αντώνης, Έλληνας των Βρυξελλών ο οποίος εργάζεται στον τομέα της πληροφορικής, δεν πτοήθηκε και βρέθηκε στην Αμβέρσα για την Κυριακάτικη βόλτα του:

«Εδώ έχει αρκετό κόσμο έξω για Κυριακή, κάνουν βόλτες και είναι χαλαροί. Επίσης δεν έχει στρατό έξω αλλά μόνο μια διακριτική παρουσία της αστυνομίας. Χθες κινήθηκα στην περιοχή της Louise στις Βρυξέλλες και είχε στρατό έξω. Nιώθεις περίεργα αλλά από την άλλη και μια σχετική ασφάλεια γιατί κάποιοι, αν μη τι άλλο, παρακολουθούν την κατάσταση. Στο σούπερ μάρκετ που πήγα στην περιοχή Auderghem είχε δύο φορτηγά του στρατού, με στρατιώτες, όπλα και νιώθεις άβολα. Γενικά έχουν βάλει το μικρόβιο του φόβου στον κόσμο και αυτό είναι το χειρότερο νομίζω. Προσωπικά πιστεύω ότι έτσι όπως είναι τώρα η κατάσταση δε θα γίνει κάτι σοβαρό αλλά μπαίνουμε σε μια περίοδο αμφιβολίας και σχετικής ανησυχίας από τον κόσμο. Επίσης μπορεί να είναι το εφαλτήριο αυτό για να γίνει ένα ξεκαθάρισμα σε περιοχές όπως το Anderlecht και το Molenbeek, στις οποίες έχει γενικά αρκετά υψηλό επίπεδο παρανομίας σε σχέση με άλλες περιοχές.»

Ρώτησα τη Βικτώρια, φίλη δικηγόρο στις Βρυξέλλες, αν κυκλοφορεί κανονικά έξω αυτές τις δύο μέρες: «Χθες βγήκα έξω αλλά πήγα μόνο σε σπίτια, απέφυγα το κέντρο, πήρα ταξί και όχι μέσα μαζικής μεταφοράς για να κινηθώ. Εν ολίγοις, ακολούθησα ένα εντελώς διαφορετικό πρόγραμμα από το συνηθισμένο, αφού σε κάθε συνεννόηση με φίλους προστέθηκε ο παράγοντας της ασφάλειας και της αποφυγής δυσάρεστων εκπλήξεων. Σε κάθε σημερινή μετακίνηση θα σκεφτώ το ίδιο.»

Για την παρουσία του στρατού προσθέτει: «Δεν μου αρέσει αυτή η κατάσταση, με στεναχωρεί και με ανησυχεί. Η παρουσία στρατού σε όλη την πόλη, αυτός ο επιπλέον παράγοντας της ασφάλειας που πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας για κάθε προγραμματισμό είναι καταπιεστικός. Δεν είναι η καθημερινότητα που έχουμε συνηθίσει και θα ήθελα να μην τεθεί σαν ζήτημα πως πρέπει να γίνει δεδομένη.»

Ο Νίκος, δικηγόρος κάτοικος των Βρυξελλών τα τελευταία 17 χρόνια περιγράφει την ατμόσφαιρα ως καταθλιπτική: «Ο κόσμος δε βγαίνει έξω. Υπάρχει αυτός ο αόρατος εχθρός που δεν ξέρεις ποτέ θα εμφανιστεί. Όλοι ελπίζουν να πιάσουν τους τρομοκράτες, αλλά ειναι ξεκάθαρο οτι δεν ειναι τόσο απλό. Οι Βρυξέλλες έχουν τεράστια μουσουλμανική μειονότητα, και πολλοί απο αυτούς δεν έχουν ενσωματωθεί καθόλου.»

“Είναι σαν να ‘χει γίνει κάνα πραξικόπημα και να ζούμε υπό στρατιωτικό καθεστώς”, λέει η Αναστασία. “To μετρο κλειστό, τα μαγαζιά και τα εμπορικά κέντρα κλειστά σε όλες τις εμπορικές περιοχές, οι συναυλίες ακυρώθηκαν. Βρυξέλλες έρημη πόλη…”

“Εγώ κινούμαι κυρίως στη γειτονιά που ζω και δουλεύω, δηλαδή γύρω από τα Ευρωπαϊκά Institutions, όπου η αστυνόμευση είναι στα γνωστά πλαίσια”, συνεχίζει. “Ο στρατός είναι στο Ευρωκοινοβούλιο και σε συγκεκριμένα σημεία στο κέντρο της πόλης. Πάντως, περνώντας με την φίλη μου την Νάνσυ μπροστά από στρατιωτικό φορτηγό και στρατιώτες μας έπιασαν τα γέλια σε υστερικό βαθμό, γιατί όλη η κατάσταση φαινόταν τουλάχιστον τραγελαφική.

Είναι απολυτως σουρεάλ η κατάσταση. Φαντάσου την Ερμού και το Κολωνάκι κλειστά Σάββατο και τον στρατό παντού με στρατιωτικά οχήματα. Η Βελγική αστυνομία μάλλον δεν έχει ιδιαίτερη εμπειρία σε θέματα τρομοκρατίας και ακούγονται πολλά για την αναποτελεσματικότητα της γενικά. Πάντως όλη την εβδομάδα καλλιεργείται αυτό το κλίμα φόβου και πανικού… λες και θα γίνει κάποια τρομοκρατική ενέργεια με τόσο στρατό. Fear and Loathing in Brussels…

Το μόνο αντίδοτο στον φόβο είναι η αγάπη και η ζωή. Αρνούμαι να υποκύψω σε όλη αυτή την τρέλα. Πάω να συνεχίσω το βράδυ μου με καλή παρέα και συζήτηση.”

Σε συζήτηση με ανταποκριτή απο την Τelegraph σχετικά με το αν περίμεναν χτύπημα το Σάββατο αλλά ευτυχώς αποφεύχθηκε. Χαμογελαστός και ήρεμος συνέχισε ύστερα να βγάζει φωτογραφίες τους στρατιώτες έξω από τα McDonalds. Το ερώτημα όμως είναι και από αύριο Δευτέρα τι γίνεται; Υπάρχει έντονος φόβος ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει μεγάλο χτύπημα, αλλά σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν την κατάσταση με ψυχραιμία και υπομονή. Η ανησυχία έχει να κάνει πιο πολύ με το μέλλον και την ενδεχόμενη επικράτηση ενός νέου κατεστημένου διαρκούς και αυξανόμενης αστυνόμευσης.

Ας ελπίσουμε όμως ότι τους δύσκολους αυτούς καιρούς η ενότητα, η συμπόνοια, η ομόνοια και η αλληλεγγύη, έννοιες συνυφασμένες με τις Ευρωπαϊκές αξίες θα επικρατήσουν του μίσους και του σκοταδισμού. Το αισιόδοξο μήνυμά του Σωτήρη -συμβούλου σε NGO- μου έφτιαξε λίγο τη διάθεση: «Η εικόνα μιας πόλης χώρις ροές ανθρώπων που κάνουν τα ψώνια τους, πηγαίνουν για καφέ ή σε μουσεία, μιλούν, τσακώνονται και συναντιούνται δεν είναι ευχάριστη. Για την ακρίβεια δημιουργεί ένα σφίξιμο που γίνεται ακόμη μεγαλύτερο όταν σκέφτεσαι τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας. Αλλά είμαι αισιόδοξος γιατί ο τρόπος ζωής μας και οι κοινωνίες μας με τα πολλά στραβά τους είναι οι πιο ανοιχτές και πλουραλιστικές που έχουν υπάρξει.»